رسانههای کشورهای عربی، سفر خانم رایس را به مثابه یک مسافر با چمدان خالی توصیف کردهاند. زیرا چشماندازی برای ارائه طرحهای کارآمد از سوی دولت آمریکا انتظار نمیرود.
سفر خانم رایس پس از طرح آمریکا درباره عراق از سوی رئیس جمهور آمریکا که تقریباً با هیچ واکنش مثبتی روبرو نشد، انجام میگردد. به نظر میرسد جورجبوش با اعزام وزیر خارجه خود به منطقه در صدد است دیدگاه آمریکا پیرامون عراق که واکنش سرد جهان را بدنبال داشت، تبیین کرده و حامیانی را بدست آورد.
رئیس جمهور آمریکا پس از سقوط صدام در کمتر از یکماه یا دقیقاً در 21 روز فاتحانه در ناو جنگی آمریکا از پیروزی کشورش سخن گفت و اکنون با گذشت بیش از 3 سال، آمریکا همچنان در گرداب بحران عراق فرورفته است و هیچ چشمانداز روشنی را بر آن پیدا نمیکند.
دولتمردان آمریکایی به تلخی دریافتند که با اتکاء به اسلحه میتوانند، صدامحسین را ساقط کنند، اما با توسل به زور و قدرت نمیتوانند قلوب مردم عراق را تسخیر کرده و برای آنان امنیت به ارمغان بیاورند.
تجربه و شکست تلخی که اعتراف به آن برای مسئولین آمریکایی بسیار دردناک است.
از یاد نبریم جورجبوش پدر پس از فروپاشی نظام دوقطبی تصور میکرد، میتواند صلح خاورمیانه را به منطقه تحمیل کند.
از زمان کنفرانس صلح مادرید در سال 1991 تاکنون که به ابتکار آمریکا برگزار شد، وضعیت فعلی خاورمیانه نه تنها پیشرفت نکرده، بلکه بسیار ناپایدارتر و بیثباتتر از گذشته شده است.
مضافاً اینکه بحرانهای دیگری نیز بهدلیل سیاستهای غلط دولتمردان آمریکا در منطقه پدید آمده است و ریشههای بحران در فلسطین که همانا حقوق تضییع شده مردم بیدفاع و مظلوم که عامل اصلی بحران است، به عنوان یک معضل همچنان وجود دارد.
شرایط در خاورمیانه بهگونهای بحرانی است که در خلال سمینار مادرید در روزهای 21 و 22 دیماه که به ابتکار مؤسسه فرهنگی و مطالعاتی اسپانیا برگزار شد، کلیه شرکتکنندگان از جمله فیلیپ گونزالس نخستوزیر اسبق اسپانیا که کنفرانس صلح مادرید با تلاش وی برگزار شد، با ناامیدی از روند صلح در خاورمیانه بهدلیل رویکرد غلط آمریکا یاد کردند.
وضعیت فعلی در عراق و رویکرد غلط بوش بیشباهت به رویکرد بوش پدر برای پیشبرد صلح خاورمیانه نیست. دولت آمریکا در پیشبرد طرح صلح خود در خاورمیانه به واقعیات و خواست جامعه جهانی بیاعتنایی کرد و شکست سختی را متحمل شد.
جورج بوش رئیس جمهور کنونی آمریکا نیز بدون توجه به ساختار و پیچیدگیهای عراق و واقعیات موجود در منطقه، اسب سیاست خود را بدون سوار در منطقه رها کرد و اکنون روز بروز در ورطه شکست و ناکامی گرفتار شده است.
مشخص نیست خانم رایس در چمدان خود چه ارمغان دارد. اما دولتمردان آمریکایی با تجربه از چند سال شکست و ناکامی در عراق باید دریافته باشند که تنها راه خروج از بحران خود ساخته، واگذاری امور به مردم عراق و خودداری از دخالت در امور این منطقه است.
تردیدی نیست کشورهای منطقه نیز دریافتهاند، آمریکا در طول سالیان دراز نه تنها امنیت در منطقه را برقرار و تقویت نکرده، بلکه موجب تفرقه و نفاق و ایجاد واگرایی و افزایش خشونت در منطقه بوده است. انتظار میرود خانم رایس مانند گذشته با دست خالی از منطقه مراجعت کند.
* سفیر ایران در امارات عربی متحده